Warmtepomp
Een warmtepomp in jouw huis?
Handige keuzehulp Ontdek welke warmtepomp bij de isolatie van jouw woning past: een hybride of volledig elektrische. En ook welk type bij jouw huis past: bijvoorbeeld een warmtepomp met buitenunit of bodembron, of een monoblock waarbij alles in één apparaat zit.Verschillende soorten warmtepompen
Je hebt grofweg twee soorten warmtepompen:
- warmtepompen die alleen voor verwarming zorgen
- warmtepompen die voor zowel verwarming als warm water zorgen (ook wel combiwarmtepompen genoemd).
Voor beide soorten is er een energielabel. Hierbij maakt het niet uit wat de bron van de warmtepomp is (lucht, ventilatielucht, water, bodem). Ze geven allebei de warmte af aan het verwarmingswater van je huis, en de combi-warmtepomp geeft daarnaast ook warmte af aan het warme water in je badkamer en keuken.
Warmtepompen die alleen warm water verzorgen, vind je op de pagina Energielabel boiler en geiser.
Hoe ziet het energielabel eruit?
Hieronder zie je de twee energielabels voor warmtepompen. De labels lopen van A+++ tot D voor verwarming en van A+ tot F voor warm water.
Functies warmtepomp
Icoontjes op het energielabel geven aan of de warmtepomp voor verwarming zorgt (alleen het kachel-icoontje) of dat hij daarnaast ook nog voor warm water (het kraan-icoontje) kan zorgen. Bij het kraantje staat een letter: deze geeft aan voor welk soort (ook wel: capaciteitsprofiel) het energielabel is afgegeven.
Afgiftetemperatuur
Het label voor warmtepompen die alleen voor verwarming zorgen, geeft de energie-efficiëntieklasse aan bij twee verschillende afgiftetemperaturen: de lage temperaturen (35 graden) en middentemperaturen (55 graden). De energielabelklasse hangt dus af van op welke afgiftetemperatuur de warmtepomp wordt gebruikt. Bij warmtepompen die op lage temperaturen werken, wordt de alleen de energie-efficiëntieklasse bij lage temperaturen (35 graden) weergegeven. Lees meer over afgiftetemperaturen op de pagina Lage temperatuur verwarming (ltv) van Milieu Centraal.
Bij het energielabel voor warmtepompen die zowel verwarming als warm water leveren, wordt standaard de energie-efficiëntieklasse gegeven bij middentemperaturen (55 graden).
Klimaatzone
De klimaatzone waarin de warmtepomp wordt gebruikt heeft invloed op het energieverbruik (door verschillen in de gemiddelde buitentemperatuur en in het aantal uren dat de warmtepomp moet werken). Daarom geeft het energielabel aan voor welke klimaatzone de gegevens op het label gelden. In het kaartje van Europa vind je de klimaatzones. Nederland valt in de ‘middelste’ zone (de kleur tussen licht- en donkerblauw in).
Vermogen
Op het energielabel wordt het vermogen (de maximale warmteafgifte) van de warmtepomp gegeven bij de betreffende klimaatzone. Dit vermogen is inclusief een eventueel ingebouwde elektrische bijverwarming (die in zeer koude periodes kan worden ingezet).
Geluidsniveau
Op het energielabel staat het geluid in decibels dat de buitenunit van de warmtepomp maakt. Dit wordt het geluidsvermogen genoemd. Het wordt gemeten bij standaard omstandigheden (7 graden buitentemperatuur). Het geluidsvermogen zegt niets over of het apparaat binnen de geluidsnorm voor warmtepompen valt. Die norm gaat over het geluid op de grens met de buren (de erfgrens): dat mag niet te hard zijn. Daarop hebben ook de afstand tot de grens en eventuele geluiddempende maatregelen invloed. Met een ‘stille’ warmtepomp is het wel makkelijker om te voldoen aan de geluidsnorm en heb je minder risico op geluidsoverlast. Het is dus slim om te letten op het aantal decibels dat op het energielabel staat: hoe lager, hoe stiller.
Productkaart
Bij het energielabel hoort ook een productkaart (ook wel product fiche genoemd). Hierop staat aanvullende technische informatie over de prestaties van het product. Zo vind je er onder andere een schatting van het jaarverbruik van de warmtepomp. Deze kun je krijgen in de winkel of via de website van de fabrikant. Je vindt hem ook in de Europese EPREL-database.
De schaal voor warmwatergebruik loopt van laag (3XS) naar hoog (XXL). In Nederland is het warmwatergebruik L veel voorkomend.
Energielabel voor samengestelde systemen
Soms bestaat de warmtepompinstallatie uit een combinatie van verschillende producten. Bijvoorbeeld een combinatie van PVT-panelen en een warmtepomp, of een warmtepomp met een voorraadvat voor warm water. De afzonderlijke producten hebben verplicht altijd een eigen energielabel. Voor het samengestelde pakket mag een apart energielabel worden gegeven. Zo’n pakketlabel is (in tegenstelling tot het productlabel) niet verplicht. In onderstaande afbeelding zie je een voorbeeld van een pakketlabel met een toelichting op de onderdelen. De energie-efficiëntieklasse loopt van A+++ tot G.
Sommige fabrikanten bieden een warmtepompinstallatie aan die uit een combinatie van verschillende producten bestaat. Bijvoorbeeld een combinatie van zonnepanelen of PVT-panelen en een warmtepomp. Voor de warmtepomp geldt het verplichte energielabel. Voor de combinatie kan de fabrikant aanvullend een apart energielabel geven, dit wordt een pakketlabel genoemd. Er is een pakketlabel voor installaties die alleen verwarmen en voor installaties die zowel verwarmen als warm water produceren. In onderstaande afbeelding zie je een voorbeeld van een pakketlabel met een toelichting op de onderdelen. De energie-efficiëntieklasse loopt van A+++ tot en met G.
Airco voor verwarming
Gebruik je een airco om je huis te verwarmen? Er is een apart energielabel voor airco’s. Hierop staat ook aangegeven hoe energiezuinig deze kan verwarmen. Je krijgt geen subsidie voor een airco, ook niet met een goed energielabel.
Lees meer over het energielabel voor airco's.
Warmtepompboiler
Een warmtepompboiler zorgt alleen voor warm water en valt onder het energielabel voor boilers.
Lees meer over het energielabel voor boilers en geisers.
Subsidie
De overheid geeft subsidie op warmtepompen. Hiervoor is een apparatenlijst opgesteld. Hierop staan alle warmtepompen waarvoor je subsidie kunt krijgen (merk, model) en hoeveel de maximale subsidie bedraagt. De hoogte van het subsidiebedrag hangt af van het type warmtepomp, het vermogen en het energielabel. Vanaf 2024 kun je alleen subsidie krijgen voor een warmtepomp met minstens energielabel A++ voor verwarming. Voor energielabel A+++ krijg je 225 euro extra subsidie. Kijk voor meer informatie over de voorwaarden en subsidiebedragen op de pagina Subsidie warmtepomp van Milieu Centraal.
Voor airco’s die voor verwarming worden ingezet krijg je geen subsidie.
Tips om zuinig te verwarmen met een warmtepomp
Ook met een warmtepomp wil je energie besparen. Met deze tips verwarm jij je huis zo zuinig mogelijk.
-
01
Verwarm alleen de ruimtes waar je bent. Draai de verwarming uit in ruimtes waar je niet bent, ook in de slaapkamers. En houd de deuren in huis dicht. Tip: met een deurveer gaan deuren automatisch dicht. En met een kruik of elektrische deken warm je je bed lekker op.
-
02
Zet de thermostaat laag: als je thuis bent op maximaal 19 graden. Heb je het fris? Met extra kleding of een (elektrisch) dekentje op de bank houd je jezelf toch warm. Staat de verwarming al op 19 graden? Probeer dan of hij nog een graadje lager kan.
-
03
Zet de thermostaat ’s nachts of als je overdag weg bent hooguit 1 of 2 graden lager. Anders kost het opwarmen van het huis in de ochtend of avond meer energie dan je bespaart. Tip: gebruik een klok- of slimme thermostaat om de temperatuur automatisch te verlagen.
Heb je een hybride warmtepomp en slechte of matige isolatie? Dan is het soms wél zuiniger om de temperatuur 3 tot 5 graden te verlagen, omdat je anders 's nachts te veel warmte verliest.
-
04
Monitor het stroomverbruik. Houd bij hoeveel stroom je warmtepomp verbruikt en check op veranderingen of storingen. Tip: gebruik een energiemeter, slimme stekker of energieverbruiksmanager met slimme tussenstekkers.
-
05
Stel een hybride warmtepomp zuinig in. Kies bij een hybride warmtepomp voor een omschakeltemperatuur waarmee je de minste CO2 uitstoot. De omschakeltemperatuur is de temperatuur waarop de warmtepomp stopt en de cv-ketel start. Hoe lager die temperatuur, hoe meer gas je bespaart. Het rendement van de warmtepomp gaat dan wel omlaag en het duurt wat langer voordat je huis overdag weer op de ingestelde temperatuur is. Een installateur kan helpen om de juiste instelling te vinden.